Sponsorlu Bağlantılar
Kategoriler
Türkçe

Ağız, Şive, Lehçe, Argo, Jargon Nedir? Ne Demektir? Örnekler

Dil İle İlgili Terimler ve Anlamları

İnsanların kullandıkları dil farklı kültür ve bölgelerde de farklılıklar gösterir. Dil içerisindeki bu farklılıklar nedeniyle ağız, şive ve lehçe meydana gelir. Yine belirli çevrelerde dilin özel kullanımı da argo ve jargon meydana gelir. Şimdi dil ile alakalı bu terimlerin her birini kısaca açıklayalım ve örnekler verelim.

Sponsorlu Bağlantılar

Ağız Nedir?: Bir ülke sınırları içerisinde farklı yerleşim bölgelerine göre dilin ses, şekil, söz dizimi ve anlam bakımında farklı konuşulmasına ağız denir.
Örnek Ağızlar: Ege ağzı, Kayseri ağzı, Erzurum ağzı, Trakya ağzı vb.
Örnek Cümle: N’apıp durun gıı? (Ne yapıyorsun kız?) (Ege ağzı)

Şive: Bir milletin dilinin farklı coğrafyalarda siyasi, tarihi, sosyal ve kültür düzeyine göre gösterdiği değişikliğe şive denir. Dilin, tarihi gelişimi içinde yazılı kaynaklarla izlenebilen dönemlerinde ortaya çıkmıştır. Şiveler arasında kelim, ses ve şekil farklılıkları olabilir ancak anlaşmayı  engellemez.
Örnek Şiveler: Azeri Türkçesi, Özbek Türkçesi, Türkmen Türkçesi vb.
Örnek Cümle: Siz ne danışırsınız? (Siz ne konuşuyorsunuz) (Azeri şivesi)

Lehçe: Bir dilin ses, şekil ve kelime bakımlarından tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı farklılık gösteren koluna lehçe denir. Dilin, tarihi gelişimi içinde yazılı kaynaklarla izlenemeyen dönemlerinde ortaya çıkmıştır. Lehçeler arasındaki farklılıkları anlaşmayı güçleştirir.
Örnek Lehçeler: Çuvaş lehçesi, Anadolu lehçesi ve Yakut lehçesi gibi.
Örnek Cümle: En ubayın hanna üöreneriy? (Senin ağabeyin nerede okuyor?) (Yakut lehçesi)

Argo: Bir dilin ortak kullanımın dışında, ses, yapı, söz dizimi ve anlam bakımından farklılık gösteren, belirli toplulukların kullandığı özel dil veya söz dağarcığına argo denir. Amaç farklı bir anlaşma biçimi sağlamaktır. Çoğunlukla kaba bir söylenişi olan argo, bazı kelimelerin değiştirilmesi, özel anlamlar yüklenmesi, lehçe ve eski kullanımlarından faydalanarak ortaya çıkarılır.
Örnek Argolar: Türkçe argo.
Örnek Cümle: Matematikten yine çaktım (Matematikten yine sınıfta kaldım), 100 papel uçlan, sonra tüy buradan (100 lira ver, sonra kaç buradan).

Sponsorlu Bağlantılar

Jargon: Kullanılan ortak dilden farklı olarak, aynı meslek veya topluluktaki insanların kullandıkları özel dil veya söz dağarcığına jargon denir.
Örnek Jargonlar: Tıp jargonu, asker jargonu vb.
Örnek Cümle: Yeni gelenlere devrecilik uygulanır. (“devrecilik” ifadesi askeri bir jargondur), Hasta ne zaman eks oldu. (“eks olmak”ifadesi tıp jargonudur).

Standart (Ölçünlü) Dil: Bir toplumun dilin belirli ölçü ve kurallarına uyarak konuştuğu ve yazdığı ortak dile standart dil denir. Standart dilin kuralları sözlüklerde ve yazım kılavuzlarında belirtilir. Ülkemizdeki Standart Türkçe, İstanbul Türkçesi esas alınarak oluşturulmuştur.
Örnek Standart Dil: İstanbul Türkçesi.
Örnek Cümle: Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir.

Dil Terimleri İle İlgili Sorular

Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.

1. Ağız nedir? Örnekler veriniz.
2. Şive nedir? Şive örnekleri veriniz.
3. Lehçe nedir? Lehçe örnekleri veriniz.
4. Argo nedir? Argo örnekleri veriniz.
5. Jargon nedir? Jargon örnekleri veriniz?
6. Türkiye’de konuşulan standart dil nedir?

Sponsorlu Bağlantılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bilgeniz.com