Balıkların Yaşamı ve Genel Özellikleri
Balıklar omurgalı hayvanlar grubunda yer alır. Hem tatlı hemde tuzlu sularda yaşayan balıklar, kendi içerisinde iki gruba ayrılır. İç iskeletin yapısına göre iki gruba ayrılan balıklar şöyledir;
- Kıkırdaklı iskelete sahip balıklar (köpek balığı, çekiç balığı, vatoz vb.)
- Kemikli iskelete sahip balıklar (hamsi, kalkan, sazan, levrek vb.)
Balıklarda üreme genellikle dış döllenme ve dış gelişme şeklinde görülür. Sadece köpek balıkları gibi bazı balıklarda durum farklıdır. Yine balıklarda genellikle yavru bakımı görülmez. Genel olarak yumurta ile çoğalmaktadırlar. Lepistes, moli, kılıçkuyruk gibi türleri canlı doğurarak üremektedir.
Dış ortam sıcaklığına göre vücut ısıları değişen balıklar soğuk kanlı canlılardır. Solungaç solunumu yapan balıklar aynı zamanda kış uykusuna da yatmazlar. Balıkların yürekleri çift gözlü ve genellikle vücudu pulludur.
Balıklarda beslenme ise otobur, etobur ve hepçil olmak üzere üç farklı şekilde görülür. Suda yaşayan diğer balık yada canlı türleri ile beslenen, sudaki yosun ve diğer bitkilerle beslenen veya her ikisi ile de beslenen türler bulunmaktadır. Beslenme şekillerine göre ağızlarında bir çok diş bulunabilir. Sadece mersin balıklarında ve demet solungaçlılarda diş yoktur. Tatlı su balıkları su içmez ama tuzlu su balıkları su içerler. İhtiyaçları olan suyu ozmoz ile solungaç zarlarından alırlar.
Suyu geriye iterek ilerleyen balıkların hızları ise türden türe değişiklik gösterir. Balıkların bazı türlerinde anlık hız olarak saatte 130 kilometre hıza ulaşan türler bulunmaktadır. Bunlara örnek vermek gerekirse;
Anlık hızı saatte 130 km’ye ulaşan dünyanın en hızlı balığı black marlin balığıdır.
Anlık hızı saatte 100 km’ye ulaşan balıklara örnekler; mako köpek balığı, pasifik yelken balığı, mavi kılçık balığı.
Anlık hızı saatte 70 km’ye ulaşan balıklara örnekler; orkinos ve kılıç balığı .
Günlük hayatta balıklar insanlara ilham kaynağı olmaktadır. Özellikle otomobiller balıkların baş ve vücut şekli örnek alınarak üretilmektedir. Bu şekilde üretilen otomobiller en düşük hava sürtünme katsayısına sahip olmaktadır. Buna verilecek en iyi örnek ise sandık balığıdır. Sandık balığının aerodinamik yapısını örnek alan otomobil üreticileri yaklaşık %20 yakıt tasarrufu sağlamayı başarmışlardır.
Balıkların Kısaca Özellikleri
- Tatlı yada tuzlu suda yaşarlar.
- Vücutları pullarla kaplıdır.
- Solungaç solunumu yapar.
- Vücut ısısı değişken canlılardır.
- Hareketi yüzgeçleri ile yaparlar.
- Genelde dış döllenme görülür.
- Yumurta ile çoğalırlar.
- Kış uykusuna yatmaz.
Dünyanın en büyük balığı
Balina köpek balığı dünyanın en büyük balığıdır. Balina köpek balıklarının ağırlıkları 15-21 ton arasında olmakla beraber, boyları da 21 metre civarında olabilmektedir. En büyük balık olan balina köpek balıkları, buna karşın en küçük deniz canlılarından birisi olan planktonlarla beslenir.
Havada uçan balıklar, elektrik ve ışık üretebilen balıklar, sürünerek gölden göle geçebilen balıklar ve su kuruduğu zaman balçığa gömülüp akciğer solunumu yapabilen balık türleri de bulunmaktadır.
Balıklar İle İlgili Sorular
Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.
1. Balıklar kaça ayrılır, örnekler veriniz?
2. Balıklarda üreme nasıldır?
3. Balıklarda beslenme nasıldır?
4. Balıkların yaşam alanları nerelerdir?
5. Balıkların günlük hayatta kullanım alanlarına örnekler veriniz?
6. Kısaca balıkların özellikleri nelerdir?
7. Dünyanın en büyük balığı hangisidir?
8. Balıklar su içer mi?
9. En hızlı yüzen balıklara örnekler veriniz?