Göreceli Konum Nedir? Özel Konum Özellikleri, Sonuçları, Etkileri ve Örnekler

Göreceli Konum Tanımı ve Bilgiler

Göreceli Konum: Dünya üzerindeki bir yerin, çevresine göre ayırt edici özelliklerine göre yerine göreceli konum denir. Daha geniş bir tabirler, dünya üzerindeki bir yerin kıtalara, okyanuslara, denizlere, yeryüzü şekillerine, önemli ulaşım yollarına, yer altı-yer üstü kaynaklarına, siyasi bölgelere ve üretim-tüketim bölgelerine göre yerine göreceli konum denir. Yani bir yerin kendine has özellikleri o yerin göreceli konumu oluşturur.

Dünya üzerindeki bir yer hem mutlak konumu ile hemde göreceli konumu ile gösterilebilir. Mutlak konumu söylenirken o yerin paralel ve meridyenlerden faydalanılır. Göreceli konumu söylenirken ise o yerin çevresine göre ayırt edici özelliklerinden faydalanılır.

Ayrıca bkz: Mutlak Konum ve Etkileri

Türkiye’nin Göreceli Konumu

Türkiye; Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en yakın olduğu yerde bulunur. Asya Kıtası’nın batısında ve Avrupa Kıtası’nın güneydoğusunda yer alır. Hem Asya ülkesidir hemde Avrupa ülkesidir. Avrupa ile Asya arasında doğal bir köprü görevi görür. Ülkemiz “Küçük Asya” olarak da bilinen Anadolu ile Trakya’dan oluşur. Ülkemiz adaları ile birlikte 814.578 km²’lik gerçek yüz ölçümüne sahiptir.

Göreceli Konumunun Özellikleri ve Sonuçları

• Ülkemiz; Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en fazla yaklaştığı yerde bulunmaktadır.
• Asya ve Avrupa kıtasını birbirine bağlayan bir köprüdür.
• Hem Asya hemde Avrupa ülkesidir ve bu iki kıtada toprakları vardır.
• Uluslararası enerji yollarının (boru hatlarının) geçiş noktasında önemli bir kavşak durumundadır.
• İstanbul ve Çanakkale boğazları gibi çok işlek su yollarına sahiptir.
• Üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımadadır.
• Kıyılar ile iç kesimler arasında önemli iklim ve bitki örtüsü farkları oluşmuştur.
• Yeryüzü şekilleri oldukça engebelidir. Dağlar geniş yer kaplar ve genel olarak doğu-batı doğrultusunda uzanır. Ortalama yükselti oldukça fazladır (1.132 m).
• Doğu kesimler, batı kesimine göre daha soğuktur.
• Farklı kültürlere komşudur.
• Tarih boyunca farklı kültür ve medeniyetlerin beşiği olmuştur.
• Doğal ve kültürel tarihi eserler bakımında çok zengindir.
• Yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengindir.
• Akarsular ve göller bakımından zengindir.
• Azerbaycan, İran, Irak, Suriye, Gürcistan, Ermenistan, Yunanistan ve Bulgaristan ile kara sınırı bulunur.
• Kafkasya, Balkanlar ve Orta Doğu ülkeleri arasındadır.
• Fay hatları nedeniyle deprem olaylarının yaygın olduğu bir ülkedir.
• Genç ve dinamik nüfusa sahiptir.

Göreceli Konum Örnekleri

Göreceli konuma örnekler vermek gerekirse;

• Türkiye, Asya ve Avrupa kıtasını birbirine bağlayan birbirine bağlayan bir yarımadadır.
• Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili bir yarım adadır.
• Türkiye, dağlık ve engebeli bir ülkedir.
• İstanbul, hem Marmara hemde Karadeniz’e komşudur.
• Çin zengin taş kömürü yataklarına sahiptir.
• Azerbaycan Hazar Gölü’nün kıyısında bulunur.
• Amazon Nehri’nin büyük bir kısmı Brezilya’dadır.
• Portekiz Atlas Okyanusu’nun kıyısında bulunur.

Özel Konum İle İlgili Sorular

Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.

1. Özel konum nedir? Kısaca açıklayınız.
2. Özel konum ile mutlak konum farkı nedir?
3. Türkiye’nin özel konumu nedir?
4. Özel konuma örnekler veriniz?
5. Kendi yaşadığınız şehrin özel konumunu belirtiniz?
6. Özel konumun etkileri ve sonuçları nedir?
7. Özel konumun ilkim üzerindeki etkisi nedir?
8. Özel konumun diğer adı nedir?