Sponsorlu Bağlantılar
Kategoriler
Türkçe

Halk Hikâyeleri Özellikleri ve Konularına Göre Kaça Ayrılır?

Halk Hikâyeleri Nedir?

Hikâye: Kısaca yaşanmış ya da yaşanabilir olayları anlatan düz yazı türüdür.
Halk Hikâyeleri: Gerçek ya da gerçeğe yakın olayların anlatıldığı, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan ve geleneksel bir içeriği olan uzun soluklu anlatım türüdür.

Sponsorlu Bağlantılar

Halk hikâyeleri, destanların zaman içerisinde biçim ve öz değişikliğine uğramasıyla oluşan ürünlerdir. Bu halk hikâyelerini destanlardan ayıran en önemli özellik ise olağanüstü unsurlar destanlara göre azalmış olması, kişiler ve olaylar doğal boyutlarına ulaşmasıdır.

Halk hikâyelerinde genellikle sevgi ve kahramanlık konuları işlenir. Bu kişilerin olağanüstü özellikleri oldukça sınırlıdır. Halk hikâyeleri ilahi bakış açısı ile oluşturulmuştur. Yani hikâyelerin anlatıcısı her şeyi bilmektedir. Bu hikâyelerin metinleri kurmacadır ve bu metinlerde dil coşku ve heyecana bağlı işleviyle kullanılmıştır. Halk hikâyeleri efsane sonrası dönemde halk kültüründe önemli bir yer tutmuştur.

Ayrıca bkz: Hikâye Türkleri ve Özellikleri

Halk Hikâyelerinin Özellikleri

  • Aşk, sevgi ve kahramanlık gibi konular işlenir.
  • Âşıklar olayları saz çalarak, taklitler yaparak anlatırlar.
  • Hikâyede kişiler ve olaylar gerçeğe yakındır.
  • Halk hikâyeleri sözlü gelenek ürünleridir, yani anonimdir.
  • 16. yüzyıldan itibaren destanın yerini almıştır.
  • Halk hikâyelerinde nazım-nesir karışıktır.
  • Anlatmaya ve olaya dayanan bir türdür.
  • Masallarda olduğu gibi kalıplaşmış ifadeler vardır.
  • Halk hikâyesinin içinde masal, efsane, fıkra, dua, beddua, deyim, atasözü, bilmece gibi halk kültürü ögelerine rastlanabilir.
  • Özel anlatıcıları vardır. Meddahlar veya âşıklar tarafından anlatılır. Anlatıcıları okuryazar, az çok kültürlü kişilerdir.
  • Kahramanların yaptığı dua ve beddualar mutlaka kabul edilir. Kahramanın en büyük yardımcısı Hz. Hızır, ondan sonra attır.
  • Kahramanlar genellikle dört şekilde âşık olur: Bade içme, resme bakarak âşık olma, ilk görüşte âşık olma, aynı evde büyüyen kahramanlar kardeş olmadıklarını öğrenince âşık olma.

Konularına Göre Halk Hikâyeleri

Halk hikâyeleri konularına göre aşk hikâyeleri, dini temalı kahramanlık hikâyeleri ve destani halk hikâyeleri olmak üzere üçe ayrılır:

Sponsorlu Bağlantılar

1. Aşk Hikâyeleri: Toplum hafızasında uzun süre yaşayan aşkların hikâyeleştirildiği sevgi temalı halk hikâyeleridir. Bu hikâyelere örnekler şu hikayelerdir;

  • Kerem ile Aslı,
  • Tahir ile Zühre,
  • Elif ile Mahmut
  • Derdiyok ile Zülfü-siyah
  • Arzu ile Kanber,
  • Ercişli Emrah ile Selvihan.

2. Dinî Temalı Kahramanlık Hikâyeleri: Tarihe mal olmuş kahramanları veya dinsel açıdan önemli kabul edilen erdemli kişileri konu edinen halk hikâyeleridir. Bu hikâyelere örnekler şunlardır;

  • Hz. Ali ile ilgili hikâyeler,
  • Danişment Gazi ile ilgili hikâyeler,
  • Hayber Kalesi,
  • Van Kalesi.

3. Destani Halk Hikâyeleri: İçinde destana ait bazı özellikleri barındıran halk hikâyeleridir. Bu hikâyelere örneekr ise şunlardır;

Halk Hikâyeleri İle İlgili Sorular

Halk hikâyeleri ile ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayarak konuyu ne kadar anladığınızı test edin.

  1. Halk hikâyesi nedir?
  2. Halk hikâyelerini destanlardan ayıran özellikler nelerdir?
  3. Halk hikâyeleri özellikleri nelerdir?
  4. Halk hikâyeleri konularına göre kaça ayrılır?
  5. Halk hikâyelerine örnekler veriniz?
  6. Aşk hikâyeleri nedir? Örnekler veriniz?
  7. Dini temalı kahramanlık hikâyeleri nedir? Örnekler veriniz?
  8. Destani halk hikâyeleri nedir? Örnekler veriniz?
Sponsorlu Bağlantılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bilgeniz.com