Hudeybiye Barışı Antlaşması Maddeleri, Önemi, Sonuçları – Ne Zaman Olmuştur?

Hudeybiye Antlaşması yada Hudeybiye Barışı (628)

Hudeybiye Antlaşması ya da diğer adı ile Hudeybiye Barışı 628 yılının Mart ayında Müslümanlar ile Mekkeli müşrikler arasında yapılan bir barış antlaşmasıdır. Bu antlaşmaya Hudeybiye Barış Anlaştması denilmesinin nedeni ise Mekke’ye 17 km uzaklıkta bulunan Hudeybiye mevkinde antlaşmanın yapılmasıdır.

Müslümanlar Kabe’yi tavaf ederek Umre ibadetlerini yerine getirmek ve göç etmek zorunda kaldıkları memleketlerini yani Mekke’yi ziyaret etmek için yala çıktılar. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a.) komutasındaki Müslümanlar Hudeybiye denilen bir yerde konakladı. Bunun haberini alan müşrikler ise Müslümanları Mekke’ye sokmamak için anlaştılar. Bu amaçla 200 kişilik bir süvari birliğini Halid bin Velid kumandasında Gamîm mevkiine gönderdiler.

Hz. Peygamber (s.a.a.) ilk önce elçi olarak Hırâş bin Ümeyye’yi Mekke’ye gönderdi. ancak Mekkelilerin kötü muamelesi sonucu Kureyşliler arasında birçok akrabası bulunması nedeniyle ikinci elçi olarak Osman bin Affan’ı gönderdi. Osman bin Affan Mekke’de esir edilince Hz. Peygamber (s.a.a.) hem Osman bin Affan’ı kurtarmak hemde Mekkelilerle savaşmak için sahabelerinden biat aldı (Rıdvan Biatı). Müşrikler bunu duyunca korkmaya başladı ve müslümanların denemek için küçük bir askeri birlik gönderdiler ve bu birlik müslümanlar tarafından esir alındı.

Kureyşliler işin ciddiyetinin farkına vardıkları için Süheyl bin Amr’ı elçi olarak gönderip anlaşma yapmaya razı oldu. Anlaşma maddeleri üzerine tartışmalar yaşansa da Hz. Ali (a.s.) tarafından kaleme alınan antlaşma metnini her iki tarafta imzaladı.

Hudeybiye Antlaşmasının Önemi

Hudeybiye Barış Antlaşması’nın maddelerine sahaber büyük tepki gösterdi. Hatta Ömer bin Hattab çok büyük tepkiler göstererek Hz. Peygamber’e karşı çıktı. İlk bakışta bu antlaşma Müslümanların aleyhine görülüyordu ancak sonraki dönemde müslümanların lehine olduğu görüldü.

Hudeybiye Barışı sayesinde İslam’ın yayılması hızlandı, Kureyş ittifakı parçalandı ve bir kaç yıl içerisinde Müslümanlar neredeyse Arap Yarımadası’nın tamamına hakim oldu. Hudeybiye Antlaşması ile birlikte Mekkeliler Müslümanları resmen tanımış oldular.

Maddeler halinde sıralamak gerekirse;

• Kureyş ittifakı parçalandı.
• Mekkeliler, Müslümanların siyasî varlığını resmen kabul ettiler.
• Barış ortamının oluşması ile İslamiyet’e geçişi hızlandı.
• Mekke’nin fethine zemin hazırlandı ve fetih kolaylaştı.
• Bir kaç yılda Müslümanlar neredeyse Arap Yarımadası’nın tamamına hakim oldu.

Hudeybiye Antlaşması Maddeleri

1. Esirler karşılıklı serbest bırakılacak.
2. Müslümanlarla karşı taraf arasında 10 yıl savaş olmayacak, iki tarafın hiçbiri diğerinin malına ve canına dokunmayacak.
3. Müslümanlar bu yıl Kâbe’yi ziyaret etmeksizin geri dönecekler. Gelecek yıl üç günden fazla olmamak üzere Mekke’ye gelip Kâbe’yi ziyaret edecekler. Bu üç gün süresince Mekkeliler şehir dışına çıkacaklar.
4. Müslümanlardan Kureyş’e sığınacak olursa geri döndürülmeyecek, fakat onlardan Müslümanlara sığınanlar geri döndürülecek.
5. Müslümanlardan hac, umre ve ticaret için Mekke’ye gideceklerin canları ve malları güven altında olacak. Kureyş tarafında Mısır’a ve Şam’a gidenlerle ticarette bulunmak üzere Medine’ye gelenlerin de canları ve malları güven altında bulunacak.
6. Kureyş’ten başka diğer kabileler isterlerse Müslümanların, isterlerse Kureyş’in koruması altına girebilecek.

Hudeybiye Antlaşması İle İlgili Sorular

Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.

1. Hudeybiye Barışı nedir? Kısaca açıklayın.
2. Hudeybiye antlaşması ne zaman yapıldı?
3. Hudeybiye Barışı kimler arasında olmuştur?
4. Hudeybiye antlaşmasının nedeni nedir?
5. Hudeybiye antlaşmasının maddeleri nedir?
6. Hudeybiye antlaşmasının önemi nedir?
7. Hudeybiye Barışı islamın yayılmasını nasıl etkilemiştir?