Sponsorlu Bağlantılar
Kategoriler
Türkçe

Mesnevi Nedir? Mesnevinin Özellikleri ve Bölümleri

Mesnevi Nedir?

Mesnevi: Her bir beyti diğer beyitlerden bağımsız ve aynı vezinde yazılan, kendi arasında kafiyeli nazım biçimine mesnevi denir. Mesnevi kelime anlamı ikileme demektir.

Sponsorlu Bağlantılar

Mesnevide her beytin mısraları ikişer ikişer kafiyelenir. Beyitlerin birbirinden bağımsız olması ise şairleri kafiye bulma derdinden kurtarmıştır. Aynı zamanda şairleri sayısı önceden belli birkaç beyit ile düşüncelerini ifade etme sıkıntısından kurtarmıştır. Böylece şairler binlerce beyit tutan manzumeleri bu nazım biçimiyle yazabilmiştir. Divanlarda en fazla 30 beyite kadar yazılmış mesneviler de bulunmaktadır.

Uzun Mesnevi Biçimlerine Örnekler

  • “Leylâ vü Mecnun”
  • “Hüsrev ü Şirin”
  • “Yusuf u Zeliha”

Bu tür uzun aşk hikâyeleri, destani konular ile öğretici yönü ağır basan dinî, tasavvufî, ahlaki eserler ve manzum sözlükler yazılmıştır.

Mesnevi, divan edebiyatımızda çağdaş hikâye ve romanın yerini tutmuştur. İlk başlarda nazire geleneği ile yazılan mesneviler 17. yüzyıldan sonra millî kimliğe bürünmüştür.

Sponsorlu Bağlantılar

Mesnevinin Özellikleri

  • Beyitleri birbirinden bağımsızdır.
  • Aynı vezinde yazılmıştır.
  • Her beyit kendi arasında ikişer kafiyelidir.
  • Beyit sayısı sınırsızdır.
  • Aruz ölçüsüyle yazılır.
  • Nazım biçimiyle yazılır.
  • İlk başlarda nazire geleneği ile sonra milli kimlikte yazılmıştır.
  • Genellikle bölümler halinde ve kompozisyon şeklinde yazılır.
  • Yer ve zaman kavramı tam belli değildir.
  • Olay ve kahramanların olağanüstü özellikler taşır.

Türk Edebiyatındaki Önemli Mesneviler

Edebiyatımızın en önemli mesnevilerinden bazıları şöyledir;

  • Mevlânâ (Mesnevi),
  • Yunus Emre (Risâletü’n-Nushiyye),
  • Tursun Fakih (Gazavat-ı Resulullah),
  • Aşık Paşa (Garipnâme),
  • Şeyyad Hamza (Yusuf u Zeliha),
  • Fuzuli (Leyla vü Mecnun),
  • Şeyhi (Hüsrev ü Şirin),
  • Şeyh Galip (Hüsn ü Aşk)

Hamse: Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye hamse denir.

Mesnevi genellikle bölümler hâlinde düzenlenmiş kendine özgü bir kompozisyon olarak yazılır. Mesnevide bulunması gereken bölümler aşağıdaki gibidir.

Türk Edebiyatının En Önemli Mesnevi Şairleri

Mesnevinin Bölümleri

1. Giriş

Giriş bölümünde şair biçim gerekliliklerini yerine getirir. Genelde şairler giriş bölümünde eseri iki şekilde kaleme aldıklarını söylerler.

  • Eseri rüyalarında duydukları fakat sahibini görmedikleri bir sesle yani manevi bir işaretle
  • Samimi bir dostun isteği üzerine

yazdıklarını söylerler.

2. Konunun İşlendiği Bölüm

Sponsorlu Bağlantılar

Asıl konu bu bölümde işlenir. Bu konu içerisinde çok sayıda alt başlık kullanılmıştır. Bu bölüm mesnevilerin konusuna göre farklılık gösterir. Mesnevilerde ana konu işlenirken bazen ana konuyla bir şekilde bağlantılı başka konular da kısaca anlatılır; sonra tekrar asıl konuya dönülür.

3. Bitiş Bölümü

Mesnevilerin sonunda esere ait bir bitiş bölümü yer alır. Bu bitiş bölümünde bizzat şairin kendisi mesnevinin adı, bazen şairi, kaç beyit olduğu, nerede ve ne zaman yazıldığı gibi önemli bilgileri verir. Bu bitiş bölümleri, bazen şairlerin eser hakkındaki değerlendirmelerini de içerdiği için ayrıca önemlidir.

Mesnevi İle İlgili Sorular

Aşağıda mesnevi konusu ile ilgili sorular yer alıyor. Bu sorulara cevap verebiliyorsanız konuyu anlamışsınız demektir.

  • Mesnevi nedir?
  • Mesnevi kelime anlamı nedir?
  • Mesnevi nazım biçimi mi nesir mi?
  • Mesnevi özellikleri nelerdir?
  • Mesnevi türlerine örnekler veriniz?
  • Hamse nedir?
  • Mesnevinin bölümleri nelerdir?
Sponsorlu Bağlantılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bilgeniz.com