Roman Anlatım Teknikleri Nedir? Roman Anlatım Türleri

Romanda Anlatım Teknikleri

Romanı okuyucuya aktarmak için üç farklı anlatım tekniği kullanılır. Bunlar;

1. Anlatma Tekniği
2. Gösterme (Sahneleme) Tekniği
3. Özetleme Tekniği

Şimdi bu üç anlatma tekniğine kısaca göz atalım;

Anlatma Tekniği

Anlatma tekniğinde ön planda olan anlatıcıdır. Okuyucuya her şey anlatıcının gözünden aktarılır. Okuyucunun öğrenmesi ve görmesi istenen şeyler anlatıcı tarafından aktarılır. Okuyucunun anlatıcıya odaklanması sağlanır. Eser ile okuyucu arasına anlatıcı girer. Yani hakim bakış açısı kullanılarak olaylar anlatılır.

Hâkim Bakış Açısı: Anlatıcının kahramanlara ve olaylara hakim olduğu bir bakış açısıdır. Anlatıcı kahramanların psikolojilerini ve aklından geçenleri yansıtarak, olayların nasıl gelişeceğini bilir ve görür.

Anlatma Tekniğine Örnek

Haftada iki gece dostlara danslı çay veriliyor, en aşağı iki üç gece de başkalarının davetine gidiliyordu. Aşağı sofa ile taşlık arasındaki camekân kaldırılmış, delik deşik duvarlar sarı yaldızlı bir kâğıt ile kaplanmıştı. Davet akşamları taşlıktaki su küpü, sofadaki yemek masası ve daha başka hırdavat eşya mutfağa taşınıyor, yukarıdan kilimler, iskemleler, süslü yastıklar indirilerek bir kabul salonu dekoru kuruluyordu.

Gösterme (Sahneleme) Tekniği

Bu teknikte okuyucuya doğrudan doğruya olaylar, kişiler ve varlıklar anlatılır.  Anlatım tekniğinde olduğu gibi okuyucu ile eser arasına anlatıcı girmez. Okuyucunun anlatıcıya değil, direk esere odaklanması sağlanır.

Gösterme Tekniğine Örnek

Küçük Ağa başını kaldırdı ve soran gözlerle baktı. Doktor çevik bir davranışla ayağa kalkmıştı. Gidecekti artık. Onun hâlâ soran gözlerine dost gözlerle bakarak:
“Çünkü,” dedi. “Küçük Ağa’nın siz oluşu.. yani.. nasıl söylemeli?.. Anlıyor musunuz veya anlatabiliyor muyum bilmem… Sizin gibi genç, güçlü, kuvvetli.. ve bilhassa bilgili, akıllı biri oluşu… Kısacası işte siz oluşunuz benim için hususî bir kıymet ve ehemmiyet taşıyor.”

Özetleme Tekniği

Bu teknikte anlatıcı kendisini okuyucuya hissettirir. Çünkü olaylar, kişiler veya diğer unsurlar anlatıcı tarafından okuyucuya özetleyerek anlatılır. Yani okuyucuya çok uzun zamanlar kısaca anlatılır.

Özetleme Tekniğine Örnek

“Ali Rıza Bey, Babıâli yetiştirmelerinden bir mülkiye memuruydu. Otuz yaşına kadar Dahiliye kalemlerinden birinde çalışmıştı.
Belki ölünceye kadar da orada kalacaktı. Fakat kız kardeşiyle annesinin iki ay ara ile ölmesi onu birdenbire İstanbul’dan soğutmuş, Suriye’de bir kaza kaymakamlığı alarak gurbete çıkmasına sebep olmuştu.”
(Yaprak Dökümü, s. 11)

Roman Anlatım Teknikleri İle İlgili Sorular

Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.

1. Romanda anlatım teknikleri nelerdir?
2. Anlatıcının ön planda olduğu anlatım tekniği nedir?
3. Okuyucu ile eser arasına anlatıcının girmediği teknik nedir?
4. Geçmiş olayların okuyucuya kısaca anlatılması hangi tekniktir?