Dünyanın Su Kaynakları
Dünya dışı gezegenlerde yaşam olup olmadığı araştırılırken, ilk bakılan şey o gezegende su olup olmadığıdır. Dolayısı ile yaşamın kaynağının su olduğunu anlayabiliyoruz. Dünyadaki hayatın kaynağı da sudur. Peki suyun kaynağı nedir?
Dünyamızı evrendeki diğer gezegenlerden farklı kılan en önemli etken suyunun olmasıdır. Bu da dünyamızı üzerinde yaşamın olduğu bir gezegen yapıyor. Dünyadaki suyunda farklı kaynakları bulunuyor. Dünyadaki su kaynaklarını ise yeraltı suları, akarsular, göller, denizler, okyanuslar, kar ve buzullar oluşturur.
Dünyanın üçte ikisi sularla kaplıdır. Dünyadaki toplam suyun sadece %3’ü tatlı sudur ve % 97’si tuzlu sudur. Bu yüzde 3’lük tatlı su ise kar, buzullar, yer altı suları, yer üstü suları ve nem olarak doğada bulunur. Yeryüzünde bulunan sular sürekli olarak bir döngü içerisindedir.
Yeryüzündeki Su Kaynaklarının Dağılımı
Dünyamızdaki suyun %97’si tuzlu sudur ve bu tuzlu suyu da denizler ve okyanuslar oluşturur. Dünyamızdaki %3’lük tatlı suyun %68,3’ünü buz dağları ve buzullar, %31,4’ünü yeraltı suları ve %00,4’ünü de diğer kaynaklar oluşturur. Yine tatlı suyun %0,3’ünü yüzey suları oluşturur. Bu yüzey suyunun %87’sini göller, %11’ini bataklıklar ve %2’sini de nehirler oluşturur. Aşağıdaki resimde detaylı bir şekilde görebilirsiniz.
Su Kaynaklarının Korunması ve Önemi
Görüleceği üzere dünyamızdaki su miktarının sadece %3’ü tatlı sudur. Bu denli az miktarda olan tatlı suyun ise çok dikkatli kullanılması ve korunması gerekir. Su kaynaklarımızın az olması nedeniyle bütün dünyanın su kaynaklarını korumak için tedbirler alması gerekir. Çünkü su kaynakları bütün dünyanın ortak mirasıdır.
Dünyamızdaki su miktarı her geçen zamanda biraz daha azalıyor. Her geçen yıl suyun önemi biraz daha fazla anlaşılıyor. Su kaynaklarının ve suyun azalma nedenleri arasında şunlar gösterilebilir;
- Dünya nüfusunun artması,
- Küresel ısınmaya bağlı iklim değişiklikleri,
- Suyun yeryüzündeki dağılımı,
- Aşırı su kullanımı,
- Su kaynaklarının kirletilmesi,
- Suyun bilinçsiz kullanımı.
Dünyadaki tatlı su oranı %3 ve bu suyun %1’lik bir kısmı bilinçsiz bir şekilde harcanarak israf ediliyor. Canlılar için hayati bir öneme sahip olan içme suyunun korunması yaşam için büyük bir öneme sahiptir. Eğer gerekli özen gösterilip su kaynakları korunmaz ise kuraklık yaşanır ve tarımsal üretim azalır. Kuraklı ve üretimin azalması da açlık ve kıtlığı beraberinde getirir.
Dünyadaki su kaynaklarının korunması için ilk olarak bireysel bilinçlenme gerekir. İnsanların suyu bilinçli kullanarak tasarruf yapması sayesinde su kaynakları hızla tükenmekten kurtulacaktır. Bununla birlikte hem kendisi hemde ülke ekonomisi için kazanç sağlamış olacaktır.
Çevre kirliliğinin önlenmesi gerekir. Dolayısı ile çevreyi kirleten etkenler ortadan kaldırılınca su kirliliğine önlenmiş olacaktır. Özellikle endüstriyel alanda faaliyet gösteren fabrikaların iyi denetlenmesi ve çevreyi kirletmeleri önlenmelidir.
Yapılan araştırmalara göre 2025 yılında Dünya nüfusunun üçte biri şiddetli derecede su sıkıntısı yaşayacak. Bu yüzden özellikle su tasarrufu yapmanın ve suyu bilinçli kullanmanın dünyadaki su miktarının azalmasını önlemede en önemli etken olduğunu bilmek gerekir.
Su Tasarrufu Nasıl Yapılır?
- Gereksiz su kullanımı yapmamak,
- Su kaybına neden olan bozuk muslukları tamir ettirmek,
- Tatlı su kaynaklarının kimyasal veya zararlı atıklarla kirlenmesini önlemek,
- Çamaşır ve bulaşık makineleri gibi su ile çalışan makineleri maksimum kapasite ile kullanmak.
- Banyo yaparken, tıraş olurken vb. durumlarda musluğu açık bırakıp boşa su akıtmamak.
Su Kaynaklarına Nasıl Yararlanabiliriz?
Dünyamızda ve ülkemizde su kaynaklarından faydalanmanın bir çok yolu bulunuyor. Şimdi ülkemizdeki su kaynaklarından faydalanma yollarını sıralayacağız.
- Nehirler üzerine kurulan barajlar ve hidroelektrik santraller ile elektrik üretmek.
- Su kanalları yaparak ve yer altı suları ile tarım alanlarını sulamak.
- Balıkçılık yapmak ve su ürünleri çıkarmak.
- Akarsu taşımacılığı yapmak.
- Tatlı suları içme ve kullanma suyu olarak kullanmak.
- Turizm alanında havuzlar ve plajlar yaparak turist çekmek.
- Su sporları yapmak (rafting gibi).
- Sıcak havalarda serinlemek için yüzmek.
- Endüstri alanında soğutma sıvısı olarak kullanılır.
Su Kaynakları İle İlgili Sorular
Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.
1. Dünyamızın kaçta kaçı sudur?
2. Dünyadaki tatlı su ve tuzlu su ne kadardır?
3. Dünyadaki tatlı su kaynakları nelerdir?
4. Su kaynaklarının korunması için neler yapılmalıdır?
5. Su kaynaklarının dağılımı nasıldır?
6. Su kaynaklarının önemi nedir?
7. Su kaynaklarının kirletilmemesi için neler yapılmalıdır?
8. Su tasarrufu yapma yolları nelerdir?
9. Su kaynaklarının kullanım alanları nelerdir?