Hangi Mantarlar Yenilir?
Türkiye iklkim çeşitliliği nedeniyle bir çok mantar türüne ev sahipliği yapmaktadır. Doğada yetişen bu mantarların çoğu besin değeri bakımından zengin olduğu için insanla tarafından tüketilmektedir. Ticari açıdan da oldukça önemli bir gelir kaynağıdır. Bu mantarlar özel çiftlik ve tarım alanlarında da yetiştirilmektedir.
Ülkemizde yenilebilen mantar türlerine baktığımızda 30’dan fazla çelşidinin olduğunu görmekteyiz. Bu mantar türlerinin çoğu pazarlarda, marketlerde satılmaktadır. Aşağıda ülkemizde bulunan ve yenilebilen mantar türlerini resimli bir şekilde sizlere sunuyoruz.
DİKKAT: Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır. Aşağıdaki resimlere bakarak zehirli ve zehirsiz mantar türlerini ayırt etmeniz çok zordur. Yabani mantarların uzmanlar tarafından toplanması gerekir.
Türkiye’de Yenen Mantar Çeşitleri
Kuzugöbeği mantarı (Morchella esculenta)
Kuzu Mantarı (Morchella conica)
Domalan yada tombalak (Terfeziaceae)
Sütsüz Mantar (Russula delica)
Kanlıca mantarı (Lactarius deliciosus)
Tirmit mantarı – Lactarius volemus
Çörek mantarı (Boletus edulis)
Kaypak mantar (Suillus luteus)
Öküz mantarı (Boletus badius)
Melez mantarı (Boletus elegans)
Doru renkli şişkin mantar (Boletus badius)
Çam kabara (Choogomphus Rutilus)
Kar çanı mantarı (Hygrophorus Chrysodon)
Bal mantarı (Armillaria mellea)
Değişken renkli mantar (Phlegmacium variecolor)
Çayır mantarı (Agaricus campestris)
Karakız mantarı yada karaçam mantarı (Suillus grevillei)
İmparator mantarı (Amanita caesarea)
Şemsiye mantarı (Lepiota procera)
Pösteki Mantarı (Coprinus comatus)
İstiridye mantarı (leurotus cornucopiae)
Kayın mantarı yada kavak mantarı (Pleurotus ostreatus)
Yumurta mantarı (Cantharellus cibarius)
Borazan Mantarı (Craterellus cornucopioides)
Kıvırcık mantar yada Karnabahar mantarı (Sparassis crispa)
Biftek mantarı (Fistulina hepatica)
Kükürt mantarı (Polyporus sulphureus)
Pullu Mantar (Polyporus squamosus)
Sığır Dili Mantarı (Hydnum repandum)
Dede sakalı mantarı (Hydnum coralloides)
Zehirli Mantarlar Nelerdir?
Zehirli mantarlar arasında ölümcül etkiye sahip olanlar bulunmaktadır. Özellikle köygöçüren isimli mantar en zehirli olan türlerin başında gelir. İsmini de toplu zehirlenme olaylarından dolayı almıştır. Bazı hafif zehirli mantarlar da bulunuyor.
DİKKAT: Zehirli yada zehirsiz mantarı ayırt etmek çok zor olabilir. Özellikle yabani mantarlar uzmanlar tarafından toplanmalıdır. Buradaki bilgiler bilgilendirme amaçlıdır.
Şeytan mantarı (Boletus satanas)
Yalancı Dede Mantarı (Lepiota brunneoincarnata)
Sinek mantarı (Amanita muscaria)
Psilocybe semilanceata
Amanita pantherina
Ağulu mantar (Omphalotus olearius)
Galerina autumnalis
Köygöçüren mantarı (Amanita phalloides)
Yukarıda zehirsiz mantarlar bölümünde
Çayır mantarı resminde sararan mantar
Agaricus xanthodermus
Çoğu insan için zehirlidir, gastrointestinal rahatsızlığa neden olur
Çayır mantarının birçok türü var dikkatli olmak lazım
çayır mantarında zedelenen yer sararıyorsa zehirlidir.
“AGARICUS XANTHODERMA” veya “YELLOW STAINER”
isimleriyle webden araştırılabilir
Değişken renkli mantar (Phlegmacium variecolor) olarak paylaştığınız mantarların sapındaki koyu renkli ağsı bölgeler daha çok Cortinarius Purpurascens – Örümcek mantarını hatırlatıyor. Zaten öyle bir latince isim de aratınca çıkmıyor. Zehirli olan örümcek mantarları
ile karıştırılma riski çok yüksektir. Bunu hiç bir mikolog yenilir diye tavsiye etmez. Muhtemelen mor cincile denilen ve buna çok benzeyen Lepista Nuda’dan bahsedilmek istenmiş. Ayırt edici tek özelliği de saptaki o ağsı yapı. Fotoğrafta flaş patlamış ve renk tam belli olmuyor. O yüzden cortinarius purpurascens olma ihtimali çok yüksek. Zehirli benzeri olan mantarlara yaklaşmayınız.