Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?
Yenilenebilir Enerji Kaynağı Nedir?: Kullanıldığı zaman azalmayan, tükenmeyen ve her zaman sürekli kullanılabilen kaynaklara yenilenebilir enerji kaynakları denir.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Önemi: Çevre dostu temiz enerji sağlaması nedeniyle, insanların sağlığına zarar vermemesi yenilenebilir enerji kaynakları çok önemli kılmaktadır. Dünyanın artan enerji ihtiyacını karşılayabilecek en önemli enerji kaynağıdır. Sürdürülebilir olması açısından da yenilenebilir enerji kaynaklarını kalkınmayı sağlar.
Enerji kaynakları yenilenebilir enerji kaynaklar ve yenilenemez enerji kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır.
Yenilenebilir enerji kaynakları şunlardır;
- Güneş Enerjisi
- Hidroelektrik Enerjisi
- Rüzgâr Enerjisi
- Jeotermal Enerjisi
- Biyokütle Enerjisi
- Hidrojen Enerjisi
- Dalga Enerjisi
Şimdi bu enerji kaynakları hakkında kısaca önemli bilgiler aktaralım.
Güneş Enerjisi
Güneşin yakıtı olan hidrojenin helyuma dönüşmesi sırasında açığa çıkan enerjidir. Temiz bir enerji kaynağıdır ve milyonlarca yıl boyunca tükenmeyecek bir kaynaktır. Her yıl güneşten dünyaya, ortalama dünyada kullanılan enerjinin 20 bin katı olan bir enerji gelmektedir. Güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretilir. Güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren fotovoltaik piller ve fotovoltaik sistemler vardır.
Hidroelektrik Enerjisi
Hidroelektrik enerjisinin kaynağı sudur. Hızlı bir şekilde akan nehirler veya yüksek seviyeden dökülen suların sahip olduğu potansiyel enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren hidroelektrik enerji santralleridir HES). Yüksekten akan suyun sahip olduğu potansiyel enerjiye hidroelektrik enerji adı verilir.
Hidroelektrik enerji üretmek için su önlerine barajlar kurulur ve yüksek yer çekimi potansiyel enerjisine sahip olan bu sular yerden çok yüksekte bulunan kanallara alınır. Bu kanallardan bırakılan suyun potansiyel enerjisi yere ulaşıncaya kadar kinetik enerjiye dönüşür. Yüksek kinetik enerji sahip olan su türbin çarkların döndürür. Türbin çarklarına bağlı olan jeneratörler de mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler. Sonuç olarak potansiyel enerjiye sahip olan su yüksekten bırakılarak kinetik enerjisine, kinetik enerji mekanşk enerjiye ve mekanik enerji de elektrik enerjisine dönüştürülür.
Rüzgâr Enerjisi
Dünyamızı ısıtan Güneş, atmosferi ve yeryüzünü eşit ve homojen biçimde ısıtmaz. Rüzgarların oluşma nedeni ise atmosferde oluşan bu ısı farkıdır. He coğrafi özellikler hemde ısı farkı rüzgârın hızı ve şiddetini değiştirir.
Rüzgâr enerjisinden faydalanmanın en iyi yolu rüzgâr türbinleri yapmaktır. Bu rüzgar türbinleri rüzgâr tarafından döndürülür ve jeneratörler sayesinde elektrik enerjisi üretilir.
Jeotermal Enerji
Jeotermal enerji, sıcak olan yerkürenin merkezinden yeryüzüne doğru yayılan ısı enerjisidir. Bu jeotermal enerji sayesinde yerin bir kaç kilometre altındaki yer altı suları ısınır. Isınarak yer yüzeyine çıkan sıcak suya jeotermal kaynak suyu denir. Bu suların yer yüzüne çıktıkları alana ise jeotermal alan yada jeotermal saha denir.
Jeotermal sahaya jeotermal enerjinin elde edileceği sistemler kurulur. Jeotermal enerjiden elektrik enerjisi üretimi, kaplıcalarda kullanma, merkezî ısıtma ve soğutma yapma, mineralli içme suyu gibi farklı alanlarda faydalanılır.
Biyokütle Enerjisi
Bitkisel organizmalar fotosentez yaparak güneş enerjisini depolar. Bu bitkisel organizmaların kütlelerine biyokütle denir. Biyokütle kaynaklarına örnek vermek gerekirse; evlerdeki meyve-sebze atıkları gibi organik çöpler, kullanılmış yağlar, mısır, buğday gibi bitkiler, gübre ve sanayi atıkları, hayvan dışkısı gibi kaynaklar örnek verilebilir.
Biyokütle Enerjisi Kaynakları
Yukarıda saydığımız kaynaklar klasik kaynaklardır ancak klasik yöntemlerin dışında modern biyokütle kaynakları da vardır. Bunlar iki çeşittir;
1. Enerji ormanları: Diğer ağaç türlerine göre 20 kata kadar hızlı büyüyen ağaç türlerin olan karakavak, söğüt, okaliptüs gibi ağaçlar enerji üretiminde kullanılır. Bu ağaçlar 5 yılda budanır ve budanan dallar biyokütle enerjisi üretiminde kullanılır.
2. Yüksek enerjili bitkiler: Yüksek enerjili bitkiler kullanılarak yapılan enerji tarımıdır. Bu bitkilere şeker kamışı, tatlı darı, şeker pancarı, mısır gibi bitkiler örnek verilebilir. Biyokütle enerjisinden elektrik ve kimyasal yakıt gibi üretimler yapılır.
Hidrojen Enerjisi
Renksiz ve kokusuz bir gaz olan hidrojen gazı, evrenin temel enerji kaynağı görülebilir. Doğada çeşitli bileşikler halinde bulunan hidrojen, enerji taşıyıcısıdır ve en bilinen bileşiği ise sudur.Su dışında biyokütle ve fosil yakıtlardan da elde edilebilen hidrojen, artan enerji gereksinimini sürdürülebilir olarak sağlayabilecek bir enerji taşıyıcısıdır.
Sudan hidrojen elde edilmesinden sonra atık madde olarak su ya da su buharı ortaya çıkar. Tamamen temiz ve çevreci bir enerjidir. Ancak üretimi zor ve maliyeti yüksektir.
Dalga Enerjisi
Rüzgarlar nedeniyle deniz ve okyanusların yüzeyinde oluşan dalgaların, yüzeylerinden veya yüzey altındaki dalga basınçlarından elde edilen enerjiye dalga enerjisi denir. Dalga enerjisini elde etmek için ise kıyıya, kıyıdan biraz daha açık bölgelere ve
açık denizlere teknolojik sistemler kurulur. Bu sistemler sayesinde dalgaların türbinlerin döndürülmesiyle direk dalgalardan enerji üretilir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji elde edebilmek için yeni teknolojiler tasarlanmaktadır. Şuan için yüksek maliyetli olan bu sistemlerden bazıları karbon yakalama ve depolama tesisleri, ısı pompaları, akıllı şebekeler ve akıllı şehirlerdir. Bu sistemlerin maliyetlerinin düşürülmesi ile kullanımı yaygınlaşacaktır.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Avantaj ve Dezavantajları
| Avantajları | Dezavantajları |
|
|
Yenilenebilir Enerji Kaynakları İle İlgili Sorular
Bu konuda öğrendiklerimizi sorularla pekiştirelim. Aşağıdaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.
1. Yenilenebilir enerji kaynağı nedir?
2. Yenilenebilir enerji kaynaklar nelerdir?
3. Yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi nedir?
4. Yenilenebilir enerji kaynaklarının avantaj ve dezavantajları nelerdir?
5. Güneş enerjisi nedir?
6. Hidroelektrik enerjisi nedir?
7. Rüzgâr enerjisi nedir?
8. Jeotermal enerji nedir?
9. Biyokütle enerjisi nedir?
10. Hidrojen enerjisi nedir?
11. Dalga enerjisi nedir?