Yoğunluk Nedir? Kısaca
Bir malzemenin yoğunluğu birim hacim başına kütlesi olarak tanımlanır. Aslında, maddenin birbirine sıkı sıkıya sıkıştırıldığını gösteren bir ölçümdür. Yoğunluk ilkesi Yunan bilim adamı Arşimet tarafından keşfedilmiştir.
Bir nesnenin yoğunluğunu (genellikle Yunan harfi olan “ρ” ile gösterilir) hesaplamak için, kütle (m) alınır ve hacim de (v) ile gösterilir. Förmül ise şöyle olur;
ρ = m / v
SI birim sisteminde yoğunluk, kilogram / metreküp (kg/m³) ‘dir. Genellikle cm³ cinsinden ifade edilir ve bu da gr/cm³ şeklinde ifade edilir.
Yoğunluk Nasıl Hesaplanır?
Yoğunluğu bulmak için kütle ve hacimden faydalanıyoruz. Eğer kütle ve hacim verilmiş ise yoğunluk hesaplanır. Yadan yoğunluk ile birlikte kütle yada hacim biliniyorsa diğer bilinmeyen hesaplanabilir. Kütle veya hacimi bulmak için ise yine yoğunluk formülünden faydalanarak aşağıdaki formüller türetilir.
ρ = m / v (yoğunluk formülü)
m = v * ρ (kütle formülü)
v = m / ρ (hacim formülü)
Yoğunluğun Kullanım Alanları
Yoğunluğun en yaygın kullanımlarından biri, farklı malzemelerin birbirine karışırken nasıl etkileşim kurduklarını göstermektir. Ağaç daha düşük bir yoğunluğa sahip olduğu için suda yüzer, metal daha yüksek yoğunluğa sahip olduğu için suda batar. Helyum balonları havada uçar çünkü helyumun yoğunluğu havanın yoğunluğundan daha düşüktür. Otomotiv servislerinde şanzıman yağı gibi çeşitli sıvıları test etmek için de yoğunluktan faydalanılır.
Yoğunluğun değişimi, bir kimyasal dönüşümün gerçekleştiği ve enerjinin serbest bırakıldığı bazı durumları görmek için de yararlı olabilir.
Örneğin, bir pildeki şarj asidik çözeltidir. Pil, elektriği boşaltırken, asit, pildeki kurşunla birleşerek yeni bir kimyasal oluşturur; bu da, çözeltinin yoğunluğunda bir azalmaya neden olur. Bu yoğunluk, pilin kalan şarj düzeyini göstermek için kullanılabilir.
Yoğunluk, hava durumu, jeoloji, malzeme bilimleri, mühendislik ve diğer fizik alanlarında malzemelerin nasıl etkileşime girdiğini analiz eden önemli bir kavramdır.
Spesifik Yer Çekimi
Bir maddenin yoğunluğunun suyun yoğunluğuna oranı, bir maddenin özgül ağırlığını gösterir. Özgül ağırlığı 1’den küçük olan bir cisim suda yüzer, 1’den büyük cisim ise suda batar. Örneğin, sıcak havayla dolu bir balonun havada uçmasını sağlayan şey de budur.
Yoğunluk Konusunda Öğrendiklerimiz
* Yoğunluğun ne demek olduğunu,
* Yoğunluğun formülünü,
* Yoğunluğun nasıl hesaplandığını,
* Yoğunluğun günlük hayatta kullanım alanlarını öğrendik.
Yoğunluk İle İlgili Çalışma Soruları
Aşağıda yer alan yoğunluk hakkındaki sorulara cevap verebiliyorsanız, konuyu anlamışsınız demektir.
1. Yoğunluğu kısaca açıklayınız?
2. Yoğunluk formülü nedir?
3. Yoğunluğu bulmak için maddenin hangi özelliklerini bilmek gerekir?
4. Yoğunluğun kullanım alanları nelerdir?
5. Yüzen cisimlerin ve batan cisimlerin yoğunluk ile nasıl bir ilişkisi vardır?